Blogberichten 2019

Meestal laat ik dat soort uitlatingen voorbij gaan, maar dit is zo stuitend. Alsof er geen wetenschappelijke basis is voor het milieuprobleem. Meer dan 1000 wetenschappers hebben dat uitgezocht en vastgesteld. De aarde warmt op tengevolge van de uitstoot van broeikasgassen door de manier waarop wij leven. Dat kan je niet leuk vinden of bedreigend maar het is wel zo. Dat ontkennen is in strijd met de feiten en dus een leugen. Zo worden de (potentiële) kiezers van die partij voorgelogen.

Maar er zijn tegenwoordig meer, politiek belangrijke, personen die zich zo gedragen. Zo was Boris Johnson eens een, voor Engeland, belangrijk journalist en schreef complete onzin over Europa. En dat werd in belangrijke kranten gepubliceerd. Daar is hij als parlementariër mee doorgegaan en nu als premier gaat hij gewoon verder. Over Trump hoef ik niet meer te schrijven. Van hem is het bekend genoeg. Het beïnvloedt de kiezers die op een verkeerde basis hun stem uitbrengen.

Nu is er geen absolute waarheid. Dus je mag van alles wat vinden. En zeggen dat dat de waarheid is en dat jij die, toevallig of niet, weet. Maar feiten kunnen alleen weerlegd worden door andere feiten en niet door een andere mening. En wetenschappelijk gezien mag en moet er aan alles getwijfeld worden. Feiten staan los van de waarheid. Een aantal grafieken die Baudet in de Tweede Kamer laat zien, worden door een ander lid (op dit gebied gespecialiseerd) als selecteerde informatie bestempeld. Zo bewijst hij zijn eigen gelijk. Jammer genoeg haalt dat niet de grote publiciteit en de media. En zo blijft het beeld bestaan dat FvD de waarheid vertelt over de milieusituatie.

In mijn werk ondersteunde ik leden van ondernemingsraden. Stel je voor dat or-leden zo met de feiten omspringen. En nogmaals: er is geen absolute waarheid, maar de feiten moeten wel boven tafel komen. Ook in het overleg met de bestuurder zal het vaak over meningen en feiten gaan. En een mening kan een goede bron van discussie zijn en feiten moeten gebaseerd zijn op onderzoek en analyse en daar kan ook overleg over nodig zijn.

Zo blijkt het nut van overleg voeren. Maar als de leden in de or geen mening en geen andere feiten hebben dan is overleg gedoemd tot luisteren en ja-knikken. Dus de inbreng van de or-leden bestaat uit meningen en andere feiten en andere analyses en dat is nuttig voor de bestuurder en de andere or-leden. Het voortbestaan van de or zal van deze kwaliteit afhangen en heeft de pr zelf in de hand.

De or is dus nog lang niet op z’n retour. Meningen van de medewerkers doen er toe en zorgen voor een versterking van de besluitvorming. Brede tegenstem en georganiseerd in een structuur zoals bij de or is een grote waarde voor de onderneming van klein tot groot. Tata Steel mag er trots op zijn.

Zitten de gekozen vertegenwoordiger te slapen? Of is men het kompas kwijt? Heeft men eigenlijk wel een kompas? Nou ik denk het niet. Met Rutte voorop heeft men de visie op het bestaan aan de kant gezet. Want dat werkte beter. Dan heb je geen last van de olifant in de porseleinkast. En nu hebben we een regering die ook geen last heeft van de eigen wetten en gemeenschappelijk doel. We willen allemaal meer ook regering, meer waar voor ons geld. Groei ten koste van alles. En dan blijkt dat die groei vastloopt op de milieuproblemen. We vragen te veel van ons moedertje aarde. Te veel gif in de grond en nergens meer schone lucht. Lawaai overal zeker nu in herfst met de bladblazers. En Schiphol moet groeien totdat er weer bezwaar ingediend wordt bij een rechtbank. En voor het wijzigen van de Europese natuurgebieden is gelukkig toestemming nodig van de Europese Commissie. Vroeger toen de auto nog een gewoon vervoermiddel was kon je 80 km/uur rijden een harder ging die gewoon niet. Nu kan dat wel en moet dat gelijk in de praktijk gebracht worden. Gelukkig hebben we dat voor onze gezondheid niet. Voor voeding is er een strikt toelatingsbeleid. En roken staat op het punt verboden te worden. Maar niet voor de luchtvervuiling en landbouwgif. De vogels vallen dood van het dak maar niemand denkt aan de gevolgen van landbouwgif. In een uitzending van Pauw was een discussie over Parkinson was een deskundige over eten die niet uit sloot dat een oorzaak in het hoge gebruik van landbouwgif zou kunnen liggen. Dat overigens ook aangewezen is als bron van de daling van het aantal insecten. Zonder visie gaat het volk ten gronde. We moeten een richting kiezen en een visie ontwikkelen over waar we naartoe willen. Dat is te snappen en maakt een einde het compromissenbeleid.

Die weldadige ervaring van het meekrijgen van de zegen voor de tocht herhaalt zich elke dag, als we verder trekken. We beginnen dan in of voor de kerk en de predikant spreekt een hartelijke zegenbede uit. Zo zette in Paarl een jonge, vrouwelijke dominee via een mindfulness-oefening ons eerst in onze kracht, waarna ze God vrolijk dankte en ons met de zegen van Sint Patrick op pad stuurde. Hoe mooi klonk dit in het Afrikaans.

De eerste dagen liepen we nog veel over het teerpad langs boom- en wijngaarden. Dat was af en toe frustrerend omdat er verderop tegen de hellingen wel een pad liep. Dat was dan ontoegankelijk vanwege de hoge elektrische omheiningen van de landgoederen. Het bezit van de blanken wordt goed afgeschermd. Schrijnend is het contrast tussen de prachtige wijnboerderijen in Kaaps-Hollandse stijl en de plakkerskampen met de geïmproviseerde, van golfplaten gemaakte barakken van de vluchtelingen uit o.a. Namibië, Botswana en Mozambique, die bij elk dorp te vinden zijn.

Ondanks een al jaren geleden opgestelde intentie gaat de samenwerking tussen de blanke Nederduitsche Gereformeerde Kerk (NGK) en de bruine Verenigde Gereformeerde Kerk (VGK) behoorlijk moeizaam. De blanke predikanten die wij hebben ontmoet zijn zich bewust van het kwaad dat de NGK heeft aangericht in de jaren van onderdrukking en Apartheid. Zij willen graag een nauwere samenwerking met de VGK en hebben soms moeite om hun gemeente mee te krijgen. De VGK heeft de handen vol aan de zorg voor de eigen schapen, zoals de predikant van Franschhoek het uitdrukte. Hij vertelde over een discussie in de kerkenraad van zijn rijke gemeente over het al dan niet schenken van een donatie voor een studiereis van zijn VGK-collega. Na lang soebatten wonnen de argumenten van loyaliteit en verbreding van visie het van bezwaren als: zij weten ons te vinden als ze geld nodig hebben en ze kunnen best voor zichzelf zorgen.

Ten slotte. Het is hier volop lente en de natuur is op haar mooist. We zijn dankbaar dat we hier volop van kunnen genieten en beseffen hoe bevoorrecht we zijn. Dat een ongeluk in een klein hoekje zit wisten we vooral van horen zeggen. Eergisteren ging Jodien onderweg door haar enkel. Het was heel pijnlijk maar het gebeurde gelukkig vlak langs het teerpad. Een auto bracht ons terug naar Franschhoek waar een dokter ons een recept van enkele dagen RICE voorschreef (Rest, Ice, Compression, Elevation). Dit schiep een mooie gelegenheid om de eerste indrukken op een rijtje te krijgen. Morgen stap ons (hopelijk) weer.

Liefs voor jullie vanuit Franschhoek van Martin en Jodien

Meer info over het pelgrimspad is te vinden op: www.communitas.co.za

Maar wat is eigenlijk het probleem waar deze wet voor bedoeld is? Dat is een sociaal probleem want met een gezichtsbedekking kan je in een contact de ander niet goed zien. In een bus weigerde een chauffeur een vrouw met bedekt gezicht de toegang. Men wilde dat de politie zou optreden maar die deed dat niet. Het had een geen prioriteit. En zo is er dus een wet die niet nageleefd hoeft te worden.

Aan de andere kant van deze wetsinhoud is een groep mensen die vindt dat je het andere kledinggedrag gewoon moet accepteren. Tolerantie is daar het kernwoord. En dan is de vraag hoe tolerant moet je zijn. Kan een democratie zoals de onze dit probleem oplossen? Het is een probleem wat al heel oud is en veel publiciteit heeft gekregen.

De grondlegger van die democratie, de Fransman Montesquieu, gaf de eerste aftrap, dat - in mijn woorden- als er geen woorden zijn voor een conflict je er zeker van kan zijn dat er geen vrijheid is. In zijn visie is er geen vrijheid is zonder verdraagzaamheid. Als je niets meer verdraagt van elkaar is er dictatuur. En je hoeft maar het nieuws te volgen om dat bevestigd te krijgen.

Kijk naar Hong Kong en China, Engeland met de Brexit en de VS met Trump. Het gaat allemaal over de vrijheid versus de verdraagzaamheid. Je moet elkaar vrijheid gunnen. Er is geen samenleving te vinden zonder verschillen in opvattingen en geloof enz. Juist in democratische organen zoals ook de ondernemingsraad gaat het hierover.

Daarbij moet iedereen die anderen de vrijheid gunt bereid zijn om stevig in debat te gaan of zelfs flink ruzie te zoeken over meningsverschillen. Dus dat bij de behandeling van de boerkawet in de Kamer de spanning hoog oploopt is geen probleem maar hoort er bij. Met het aannemen van de wet is echter het meningsverschil niet opgelost.

Ik verwacht dat er meer van deze meningsverschillen aangepakt zullen worden via wetgeving. Misschien denkt de Kamer er nog eens over. Want er moet een andere werkwijze en oplossing voor gevonden worden. Niet alle zaken met een meningsverschil zullen met wetgeving oplosbaar zijn, net als het dragen van een boerka. Maar denk ook eens aan standpunten van de dierenpartij. En let op de actievoerders voor dierenrechten die bij verdrijven inbreken.

Tijden veranderen. Zo zal ook de vertegenwoordigende functie veranderen. Door heftige discussie wordt meer dan anders duidelijk waar het probleem zit en waarom democratie daar geen andere oplossing voor heeft dan verdraagzaamheid te promoten.

Stalin en Mao gingen echter allesbehalve vreedzaam met hun tegenstanders om. Pax Christi ontstaat op initiatief van Franse burgers in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog als beweging voor vrede en verzoening. In het huidige logo is het silhouet van een duif verweven. Al zeker 4500 jaar is de witte duif een zinnebeeld. Aan geen dier heeft de mens zoveel betekenissen gegeven. Liefde en vrede vormen de hoofdmoot. In het spoor daarvan volgen reinheid, vrede, mensenrechten,rechtvaardigheid.

Rond 2500 voor Chr. schreef een dichter het Gilgamesh-epos, waarin de wereldomvattende vloed staat beschreven. Na het Gilgamesh-epos, waarin de wereldomvattende vloed staat beschreven. Na de vloed liet Gilgamesh een duif, een zwaluw en een raaf los om na te gaan of de aarde droog viel. De raaf keerde niet terug.

Naar schatting veertienhonderd jaar later kwam het boek Genesis tot stand. Het verdrag tussen God en de mensen na de zondvloed werd een succesverhaal. Ruim duizend jaar later werd de en Koran opgetekend. Nuh, de Islamitische naam voor Noach, liet ook een duif los om te kijken of het water voldoende gezakt was.

In het christendom was de duif vooral het symbool van de Heilige Geest. Tijdens de doop van Jezus in de Jordaan verschijnt de Heilige Geest in de gedaante van een duif. Iets als een duif’ maakte de onzichtbare Geest voor mensen zichtbaar. De heilige geest is echter niet aan beeld en vorm gebonden. De neerdalende duif met wijd uitgespreide vleugels maakt een beschermend bijna koesterend gebaar. Wat doet de Geest met je? Ik heb toen teksten in de Bijbel opgezocht waar de heilige geest genoemd wordt maar daar houd ik geen helder beeld aan over. Ook uit andere beschrijvingen ontstaat een vluchtig en ongrijpbaar beeld. Als je het aan mensen vraagt of zij de Geest ervaren hebben, zeggen zij vaak pas achteraf te beseffen wat hen is overgekomen toen zij in een schier uitzichtloze situatie de kracht voelden om verder te gaan.De Geest kan veel voor ons betekenen als wij haar ruimte geven. Willen wij die ruimte in ons hart geven?

Wij hebben die inspiratie hard nodig, als wij ons willen inzetten voor een duurzame en

rechtvaardige vrede. De vraag is hoe en waar?.

- Vrede is veel meer dan de afwezigheid van conflicten. Het is de kunst om innerlijke vrede te ervaren te midden van conflicten

- Zelf duurzaam leven zodat je voetafdruk zo klein mogelijk is en je minder afhankelijk bent van fossiele brandstoffen

Je goed informeren over de condities die nodig zijn voor een duurzame en rechtvaardige vrede.

- Oorzaken van conflicten nagaan. Hoe ontstaan conflicten in het groot en het klein? Hoe kom je uit een conflict?Wat kunnen we zelf doen om de neiging te weerstaan anderen negatief te beoordelen. Ons verdiepen in wat vrede duurzaam maakt . Elke situatie is anders.

- Nepnieuws en desinformatie ontmaskeren. Kortom het kritisch blijven volgen van het nieuws.

Bij dit alles kunnen we inspiratie van de neerdalende duif goed gebruiken Hij geeft ons

hoop en kracht om verder te bouwen aan een duurzame en vreedzame samenleving. Dit

alles een opmaat naar komende Vredesweek.

Maar daar denkt de Kamer anders over. De aandacht voor dit soort informatie is eerder beschadigend dan opbouwend. Hier lijkt mij dat er vrijwel niets meer te verbeteren valt. Waar gewerkt wordt, worden toch fouten gemaakt? In deze examentijd is de druk om volmaakt te presteren natuurlijk groot. En als het lukt is de vreugde evenredig. Maar het bevestigt onze cultuur vanaf de schoolbanken. Presteren en streven naar volmaaktheid. Daarmee raakt het plezier hebben in het doen, het nieuwsgierig experimenteren, het opdoen van ervaring op de achtergrond. Streven naar volmaaktheid is prima, maar ga er niet vanuit dat je volmaaktheid bereikt. We moeten dus de bereidheid hebben om met minder volmaakte oplossingen te leren leven. Soms lijkt het erop dat de media en de politiek streven naar onhaalbare ideale oplossingen.

Zoals in het geval van de belastingdienst. De gemaakte fouten liggen binnen de normen van veel meetinstrumenten. Een meetinstrument met een nauwkeurigheid van 1% is al heel goed. Dat haalt de dienst, dus veel beter kan het niet worden. Soms zijn de oplossingen nog duurder. Met meer mensen en meer controle loopt dit al snel in de cijfers.

Ook voor hagedienstleden geldt dat doen belangrijker is dan het resultaat. Door te doen blijf je nieuwsgierig, blijf je in beweging, doe je nieuwe ervaringen op. Het resultaat is vaak een compromis tussen verschillende opvattingen. De volmaaktheid van de oplossing zit dan ook in het compromis. Geen compromis en streven naar de beste oplossing is meestal het begin van ellende. Conflicten (en erger nog, oorlog) zijn hierdoor ontstaan. Omarm dus het idee van acceptatie van onvolmaaktheid, van het compromis, van het gegeven dat wij allemaal mens zijn. En mensen mogen, of sterker nog, moeten fouten maken.

Onlangs viel mij op dat bij de omroepen ook gebruik gemaakt wordt van de Facebook programma’s. Dan kan je mee discussiëren via een Facebook pagina. En dat wordt dan bekend gemaakt alsof dat geen reclame voor een product is. Ook in de uitzending van het debat van Rutte met Baudet stelt Baudet dat bij Facebook op Instagram er grafieken te vinden zijn die zijn beweringen ondersteunen. Langzaamaan vergroot Facebook zijn invloed.

Terwijl vrijwel niemand zich nog realiseert dat Facebook zijn enorme winsten maakt met gegevens van de gebruikers zonder daar toestemming voor te hebben. Door publieke functies worden mensen verleid om daar aan mee te doen maar gelijk worden hun gegevens opgeslagen en bewaard. Op servers die voor een deel in Nederland staan en die enorme hoeveelheden energie gebruiken . Die moet worden opgewekt en wel door kolencentrales die apart bijgebouwd moeten worden.

Het ergste bezwaar tegen Facebook is het verdienmodel dat gebaseerd is op de verleiding om altijd de laatste informatie over je relaties te hebben. Dat is een verleiding die velen niet kunnen weerstaan en uit onderzoek blijkt dat het verslavend is. Door het gebruik worden de gegevens van de gebruiker opgeslagen voor het verkopen aan adverteerders. Zelfs voor politieke doeleinden zoals blijkt uit het gebruik in de campagnes van de Statenverkiezingen. Doet Facebook daar dan niets aan, jawel maar zo klunzig dat het vooral stimuleert.

En Facebook heeft niet alleen hun eigen programma’s maar ook dat van Instagram en Whatsapp en vele andere bedrijven waar ook meer dan een miljard bezoekers gratis gebruik van maken. Onlangs maakt Facebook bekend ook met een cryptomunt te willen starten. Dan kunnen de gebruikers daarmee betalen en wordt Facebook een soort nieuwe bank. Men wil dan aansluiting zoeken bij de ECB en de Fed voor gebruik van de Euro en de Dollar.

Gelukkig zien, zowel in Amerika als in Europa, de volksvertegenwoordigers wat het enorme gevaar is van een bedrijf dat de gegevens van gebruikers gebruik voor bankzaken. En er komen steeds meer acties tegen deze techgigant op het gebied van de privacy, misbruik van gegevens en politieke beïnvloeding. Opknippen van het bedrijf of enorme boetes opleggen ligt voor het grijpen maar gebeurt nog niet. Want het is een gevecht tegen de verslaving van een enorm aantal mensen.

Zo denkt men auto’s autonoom te kunnen besturen en operaties op afstand te kunnen uitvoeren. Er worden met auto’s wel proeven gedaan maar die zijn nog niet zo bevredigend dat ze het verkeer in kunnen. Ze moeten daarvoor ook eerst goedgekeurd worden. Een apart probleem want hoe doe je dat? En ik kan maar niet uit mijn hoofd krijgen dat er onlangs twee vliegtuigen neergestort zijn door een fout in de software met meer dan 350 doden. En nog dichter bij huis. Onlangs wilde ik mijn auto navigatie instellen op een bepaalde stad en die bleek hij niet te kennen. Gewoon een foutje in de software. En er worden ook nog steeds hele series auto’s teruggeroepen naar de garage omdat er een technisch probleem opgedoken is. Mensen kunnen fouten maken maar die ook weer snel herstellen en dat gebeurt bij 1 persoon. Maar door de nieuwe technieken worden en veel fouten grote schaal gemaakt voor hele volksstammen. Anderzijds is de auto een toonbeeld van betrouwbaarheid en technisch kunnen. Stap in een rij weg. Hij doet het altijd. En er zijn nieuwe technische mogelijkheden door de digitalisering. In veel ondernemingen zijn er testen en ontwikkelingen aan de gang over deze toekomst. Daar wordt veel in geïnvesteerd en dat komt als plan bij het management op tafel. Ondernemers zullen niet snel zeggen dat ze twijfels hebben, dus daar komt een overtuigend verhaal bij. Het wordt gebracht als noodzakelijke innovatie en anderen, dus vooral concurrenten, doen het ook.

Maar er gaan regelmatig projecten met grote kosten en omvang mis. Er wordt dan geddacht een grote vis binnen te halen. Maar zo werkt de techniek niet. Die bestaat uit het maken van kleine stapjes en veel controle. Maar het management wil in een stap alles tegelijk. En verschil in cultuur tussen vakmensen en managers. Daar valt nog veel in te leren.

De elite en de wetenschappers hebben het dus gedaan. Die moeten minder geloofd worden en minder invloed krijgen. Dat geldt natuurlijk straks ook voor de kandidaten die nu vanuit die opvattingen gekozen zijn. Een flink dilemma als je zo bent gekozen. Je behoort dan tot de elite die minder invloed moeten hebben volgens je eigen kiezers. Maar het systeem werkt zo dat die elite ook de gekozen mensen van het provinciebestuur zijn, de gedeputeerden. Daar moeten ze dan ook de kwaliteiten voor hebben.

Bij de klassieke partijen is er een kader en zijn er trainingen en bijeenkomsten om het kader te trainen. En het blijkt dat die partijen een constructieve inbreng hebben. Het werkt al jaren zonder grote problemen. De bestuurders weten wat er van hen verwacht wordt en daar stemmen de andere partijen ook hun beleid op af. De grote onbekende partij, Forum voor Democratie met onbekende en gekozen kandidaten, gaat nu haar kwaliteiten laten zien.

De overheid heeft ook geen duidelijke plannen voor de klimaatmaatregelen en hoe men die wil uitvoeren. De onzekerheid van veel mensen heeft te maken met het ontbreken van die plannen. Men wil wat men heeft beschermen en vasthouden en het werken aan een beter klimaat is een ver van mijn bed show. Dan is het verleden dichterbij dan de toekomst. Toekomstdromen hebben enkelingen nog wel maar de massa heeft zijn doel bereikt, namelijk welvaart.

In het verleden waren er van de vakbeweging en de PvdA scholingen en vormingscentra. Daar kon men kennis verkrijgen en zich scholen voor allerlei maatschappelijke functies. Zelf ben ik vele malen op de Horst geweest voor conferenties over maatschappelijke vraagstukken. En heb zelf jaren lang bij het CNV vakbondscursussen gegegeven. Dat systeem is verwaterd en vrijwel opgeheven. Maar het was een middel om onzekerheid te voorkomen.

Als onzekerheid over de toekomst de reden was om op FvD te stemmen dan neemt met deze stem de onzekerheid verder toe. Eerst was het onduidelijk wat de gevolgen van de klimaatmaatregelen voor de mensen waren. Nu komt daar de onzekerheid over de rol van FvD bij.

In ons propvolle land met heel veel landbouw, wegen en bebouwing voor bewoning een probleem van formaat. En alle zonnepanelen en windmolens bij elkaar leveren volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) maar 1% van al onze energie op. En het IEA schat in dat het tot max 5% van de energiebehoefte kan oplopen. En Nederland is een groot gebruiker van energie en heeft weinig ruimte en het gebruik zal nog verder groeien. Dus dit wordt een probleem.

En je kan wel zeggen zon en wind is gratis maar het gebruik van het landschap niet. Alle menselijke handelingen gaan ten koste van het milieu of de ruimte. En energie is nodig voor onze welvaart. We hebben tot nu toe gedacht dat olie en gas geen nadelen hadden als energie leveranciers. En toen ontdekten we de CO2 als bron van het warmer worden van het klimaat. Het idee van gratis was kortzichtig en een vorm van potverteren. Ook nu: gratis energie bestaat niet. Er moet dus een andere keuze gemaakt worden.

Ook de keuze van vroeger die over energieopwekking gaan moeten heroverwogen worden. En dan valt kernenergie op als mogelijkheid. En vriend van mij, een docent energietechniek aan de TU Delft neemt het standpunt in dat vroeg of laat men uitkomt op kernenergie. In het FD (16-03-2018) stond een artikel van Ralf Bodelier. Daarin stelt hij dat we zonder kernenergie afhankelijk blijven van fossiele brandstof. Terwijl de kerncentrales veel verbeterd en veilig zijn en dat het afval in de komende generatie centrales hergebruikt kan worden. Misschien moeten we meer op de ontwikkelingen van de energieopwekking inzetten en minder gevoelig zijn voor onze eigen vooroordelen. Voor de or betekent dit dat de techniek niet stil staat. En dat de mens geen handeling kan verrichten zonder een belasting te zijn voor het milieu. Schone handen houden kan dus niet. Maar wel de risico’s bij het belasten van het milieu voor het leven op deze planeet zo klein mogelijk houden.

Bij het bezoek aan het Jad Vashem Museum heb ik me vooral gericht op de persoonlijke verhalen van mensen en op de kwalijke rol van de christelijke traditie bij het verspreiden van het antisemitisme. Ook werd me duidelijker hoe urgent het was voor de Joden die de holocaust hadden overleefd om een eigen land te krijgen en hoe verschillend er over de inrichting van het land en de relatie met de Palestijnen werd gedacht. Jodien heeft vooral de tuin bezocht met bomen voor de redders van ondergedoken joden en raakte diep onder de indruk van het kindermonument waar in een pikdonkere ruimte een sterrenhemel zichtbaar wordt en de namen van omgebrachte kinderen werden voorgelezen.

En hier is de heuvel door de overvloedige regenval van de afgelopen weken en het heerlijke weer van de afgelopen dagen omgetoverd tot een zeldzaam grasgroen en veelkleurig bloemenparadijs. De temperatuur is heerlijk en omdat de sapstroom door de koude periode nog niet op gang is gekomen is er veel werk rond de bomen te doen. De grotten krijgen een grondige schoonmaakbeurt. Dat is ook wel nodig want ze ruiken muf en de matrassen zijn erg klam en overal ligt rommel verspreid. Jodien werd er bijkans moedeloos van. Ook hadden we zo weinig ruimte voor onszelf en zijn we door alle hekken met roestige sloten omgeven, dat we ons gevangen voelden. Gelukkig hebben we nu een grot voor ons alleen. Vandaag zou Jodien mee naar het vrouwencentrum in het Palestijns dorp Nahalin dat hier onderaan de heuvel ligt. De bijeenkomst is afgeblazen omdat de vrouwen naar de begrafenis gaan van hun dorpsgenoot die gisterenavond door een Israelische militair is doodgeschoten. Wat de man heeft misdaan in de ogen van de militairen is niet duidelijk. Feit is wel dat een dorpsgenoot die de man naar het ziekenhuis in Bethlehem vervoerde, bij terugkomst door de soldaten is neergeschoten. Een akelig verhaal, voor ons net zo dichtbij als Utrecht voor jullie. Terwijl de Palestijnen massaal staken om deze brute moord dalen hier opnieuw flarden met vrolijke poerimmuziek af van de heuvels waar de settlements staan. En wij volharden in het onkruid wieden, het snoeien en het zaaien van alle zaden die Martin kocht van jullie bijdrage. We gaan de groentes en zonnebloemen hier met hoop en liefde opkweken!

Een hartelijke groet voor jullie allen,

Jodien en Martin

Ook vanuit de kerken wordt veel deelname verwacht. Jongerenwerk Grote Kerk organiseert in samenwerking met Jongerenkoor Driebergen en locale ondernemers deelname vanuit Driebergen aan de klimaatmars in Amsterdam. Verzamelen op station Driebergen-Zeist, spoor 2 om 11:30 uur.

Deelnemers die zich aanmelden via http://threehills.nl/duurzaam-driebergen/, krijgen bij vertrek een lunchpakket mee en kunnen na afloop, rond 17:30 uur gezamenlijk eten in Nieuw Salem (naast de Grote Kerk) in Driebergen. Om 18:30 uur is er een speciale klimaatdienst in de Grote Kerk. Voorganger is ds. Marian van Giezen en het RK Jongerenkoor verleent medewerking aan de dienst. Degenen die vanuit de Hagedienst hieraan willen deelnemen, kunnen de dienst van a.s. zondag voortijdig verlaten om op tijd op het station te zijn.

Een andere mogelijkheid is om eerder te vertrekken. Voorafgaand aan de start van de Klimaatmars op de Dam vindt in of voor de Dominicuskerk (Spuistraat 12, Amsterdam) om 12:15 uur voor alle deelnemende kerken een oecumenische viering (https://www.groenekerken.nl/klimaatmars/) plaats. Deze is georganiseerd door de Groene Kerken beweging. Aansluitend wordt de klimaatmars gezamenlijk gelopen.

En natuurlijk kan het altijd beter. Er zijn gezinnen met een minimaal inkomen. We hebben een soep van plastic in de oceanen. Of pizzabezorgers die regelmatig worden beroofd. Of topbestuurders met een exorbitant inkomen. En het klimaatprobleem moet aangepakt worden.

De overheid kan door middel van wetgeving dingen verbeteren, maar ook zij zal nu ook ons gedrag proberen te beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan het verstrekken van goedkopere leningen of een lager btw-tarief als je je huis isoleert of het verlenen van vrijstellingen als je overstapt op elektrisch vervoer. Maar het is ook duidelijk dat de overheid niet alles kan regelen en dat het nu ook op ons eigen gedrag aankomt. Ons gedrag is steeds meer leidend als het gaat om de wereld een klein stukje mooier te maken.

Voor allerlei privé initiatieven een uitgelezen kans om hier actief een bijdrage aan te leveren. Men wordt zich bewust van gedragingen binnen het eigen dorp of de groep men kijkt verder dan ‘dat doen wij hier nu eenmaal op deze manier’.

Er zijn dus dwarskijkers nodig die een nieuwe koers willen varen. En die moeten de ruimte krijgen voor nieuwe benaderingen. Afwijzen of tegenwerken van die initiatieven is rampzalig. Dat geldt ook voor de politiek. Het draagvlak vertrekt te paard en komt te voet. Zeker vanuit het gezichtspunt dat de politiek of de overheid dit niet alleen kan is dat een harde voorwaarde voor succes. En we zijn in Nederland al te laat. En je mag drie keer raden waarom! Er is een nieuwe verlichting nodig en wel NU.

De werkelijkheid?.....zijn dat de afgewezen azielzoekers, die het recht hebben om te blijven, vraag ik me dan af?

En die hoop wordt dan soms op een of andere manier in ieder van ons geboren, en vraagt om te voorschijn te komen?

Wij durven immers te geloven en te hopen dat de uitzetting niet plaats zal vinden.

Maar let wel: ''Het is een hoop die je voortdurend moet bevechten, omdat zij geen moment de confrontatie met het kwaad, wat Ricoeur het 'onherleidbare lijden' noemt, uit de weg gaat.

En daarbij haalt hij Kant aan: 'Wij zijn geneigd tot het kwaad en wij strekken ons uit naar het goede.'

De echte hoop is dat je weet wat het echte kwaad is!!

''En op het moment dat je weet wat het echte kwaad is, ben je er niet meer aan overgeleverd. Dan is de angel eruit, om het maar eens bijbels uit te drukken.'

Ricoeur ziet de mens als competente mens. De mens is capabel om een zinvol leven te ontwikkelen. Ieder van ons met zoveel mogelijkheden in je om het leven de moeite waard te maken.

En daarbij gaat het niet alleen om het verleden maar ook om een doelgericht naar voren toe.

Dan heb je pas de hele mens te pakken. Dan komt hij meteen met Levinas als grote voorbeeld op de proppen. 'In het gelaat van de ander, zie ik de ander' ''Hier ben ik voor jou'!

Dan ben je echt een capabel mens voor Ricoeur.

Weliswaar ook een mens met tegenslagen,.... de tragiek van het bestaan erkennen, je hierdoor te laten overrompelen en toch je levensverhaal te ontwikkelen, je laten raken en dat alles in te zetten in een hoopvol handelen.

Je uitstrekken naar het goede, zonder het kwaad daarbij uit de weg te gaan.

Dat is, denk ik, de hoofdmoot van dit artikel en dat vraagt om voortdurende bezinning.

Terug naar de reden van ieders samenzijn hier in dit huis.

Onze reële angst is uitzetting voor die vele kinderen, maar.... laat die angst niet het laatste woord hebben. Laat je getroffen weten door verhalen uit de Schrift, jouw traditie in je biografie.

Bijvoorbeeld psalm 138 van Huub Oosterhuis:

“Gij hebt mij gesterkt diep van binnen.

Ik moet door het oog van de naald,

Gij haalt mij er door. Gij voor eeuwig

vriendschap, ontferming en trouw.''

Het gaat erom verhalen van angst, én verhalen van hoop die er in elke religie zijn, te delen met elkaar. Durven we die verhalen hardop aan elkaar te vertellen?

En tegelijkertijd meegaan in Gods bevrijdend handelen. Hij/Zij prikkelt jou om ontvankelijker en open te staan ten opzichte van de werkelijkheid, en dan vooral ten opzichte van de roep van de ander die daarin klinkt.

Kunnen we dat, durven we dat? Marijke Egelie

Een andere vorm van actievoeren is dat van de protestgroep tegen dierenleed. Nou ben ik er niet voor om dieren te laten creperen. Maar om nu bij de boeren in de stal s’nachts video's te maken om te laten zien wat er in de stal gebeurt, gaat mij te ver. En dat de vereniging voor het behoud van het leven van een ongeboren kind vrouwen die in verwachting zijn bij de kliniek aan te spreken en te intimideren gaat mij ook te ver. Dan heb ik het nog niet over de blokkeer Pieten in Friesland.

Het lijkt er op dat de grens, voor wat in een protest nog net kan, niet meer gerespecteerd wordt. Dat alles kan als het maar protest is. Zo gaat het draagvlak voor het protesteren ook naar de knoppen. Voor sommige protesten is ook niet de toestemming van de overheid gevraagd. Dat zou direct aangepakt moeten worden. Iedereen in Nederland kan binnen de wetten zijn activiteiten uitvoeren. Daar mag tegen geprotesteerd worden maar ook binnen de wet.

Er zitten twee kanten aan het recht om te protesteren. De vrijheid van meningsuiting en de politieke kant dat het parlement de wetten vaststelt. Als mensen het niet eens zijn met vastgestelde wetten kan men op grond met de vrijheid van meningsuiting daar tegen protesteren. Mijn bezwaar hiertegen ontstaat door de wijze waarop dat uitgevoerd wordt. In Frankrijk loopt dat telkens uit de hand.

Protesteren is ook een signaal voor besluitvormers dat de afstand tussen hen en burgers te groot is. Er is onbegrip over de vastgestelde wetten en regels. Er moet meer aandacht gegeven worden aan het betrekken van een groot publiek bij de plannen voor iets nieuws. Daar zijn technisch inmiddels veel mogelijkheden voor. Men moet zich maar eens verdiepen in de sociale media.

De mensen aanspreken die problemen ervaren is een goed middel om de protesten te voorkomen. Ik ben benieuwd naar de aanpak van het klimaatakkoord. Zoals het nu gaat in de reacties wordt de stemming steeds negatiever. Dat vraagt om een andere benadering dan wat gewoon is. De klimaattafels zijn een voorbeeld een nieuwe opzet. En dat heeft ook een nieuw resultaat opgeleverd. Nu nog een vervolg om de protesten te voorkomen en te zorgen dat er een echt draagvlak ontstaat.

En tegelijk een mooi plan voor het nieuwe jaar. En volgens Wiebes is het ook voor de komende 32 jaar. Het is ook onomkeerbaar. Alle partijen hebben zich uitgesproken. Dan kan je niet meer zeggen dat het voor niets was. 600 maatregelen zijn voorgesteld. En er zullen er ook zijn die voor mensen en organisaties niet leuk zijn. Er is dus werk aan de winkel. En het gaat dus zeker 32 jaar duren maar als de richting duidelijk is gaat dat ook min of meer vanzelfsprekend.

Zo wordt het klimaatakkoord ook een nieuwjaarswens. Dat we er in mogen slagen het akkoord zo goed en kwaad als dat gaat uit te voeren. Meerdere keren is aangegeven dat we het met z'n allen moeten doen. Iedereen privé of op het werk of als vrijwilliger en mantelzorger krijgt er mee te maken. Het wordt een cultuuromslag vergelijkbaar met de industriële revolutie waarbij veel handarbeid gemechaniseerd is. Nu moet de cultuuromslag onze wereld CO2 vrij maken. Daardoor moet de klimaatverandering stoppen.

En niet alles gaat zoals je dat vooraf hebt bedacht. Er moet nu er nu opnieuw met de milieubeweging gepraat worden. Men wil het akkoord niet ondertekenen maar er staan veel goede dingen in is hun reactie. En ook uit de doorrekening zal blijken dat er nog een aantal zaken niet voldoende CO2 reductie opleveren. Maar minister Wiebes heeft een doel bereikt namelijk het draagvlak opbouwen voor de besluiten over de CO2 reductie.

Er gaat natuurlijk ook veel kritiek komen en het is slechts een begin dus er kan nog van alles misgaan. Kritiek zou opbouwend moeten zijn. Maar ik vrees, gelet op de politieke winst die de oppositie wil behalen, dat het van dik hout is. Want de Statenverkiezingen komen eraan en bepaalde partijen hebben behoefte zich te profileren en zich er tegen af te zetten.

Ik hoop dat het jullie lukt iets dergelijks te doen. Een mooiere wens voor kerst een komende jaar kan ik niet bedenken.